Siedzący tryb życia sprawił, że współcześnie żyje nam się z pewnością wygodnie, ale nasze ciała stały się przez to ospałe i leniwe. Nawet podstawowe, ale regularne ćwiczenia fizyczne mogą zapewnić nam wiele zalet. Wzmocnią mięśnie i kości, utrzymają elastyczność stawów, zmniejszą ilość tkanki tłuszczowej, poprawią pracę mózgu i wzmocnią układ odpornościowy, który stale chroni nasz cały organizm przed chorobami i skutkami starzenia się. Nasze ciało jest zbudowane, tak aby się poruszać. Skomplikowana konstrukcja mięśni i kości zapewnia nam zaskakującą możliwość koordynacji i równowagi. Miejsce styku dwóch kości zwane jest stawem. Z wiekiem stają się poważnym źródłem niepożądanych problemów. Dlatego warto o nie zadbać, a regularne, nieintensywne ćwiczenia pomagają zachować ich sprawność. Co jednak w sytuacji gdy ból zbyt często towarzyszy nam w codziennym funkcjonowaniu? Istnieje wiele chorób stawów, dlatego też w dalszej części artykułu omówimy najczęściej występujące.

Ból stawów i mięśni występuje bardzo często. Zarówno u osób młodych jak i starszych. Powoduje, że pacjentom trudno się poruszać. U niektórych ręce i dłonie tracą swoją funkcjonalność ruchową i stają się mniej sprawne, innym ciężko jest wchodzić po schodach, czy w ogóle się poruszać. Ból ten wynikać może z nadmiernego wysiłku fizycznego, który powoduje obciążenie naszych mięśni i stawów, zbyt długiego przebywania w jednej pozycji, albo po prostu atakuje nas grypa mająca wpływ na bóle mięśniowe i stawowe. Jednak warto zwrócić uwagę, że być może owe bóle stają się sygnałem alarmowym w powstawaniu niechcianej poważniejszej choroby.

Przyjmuje się, że zapalenie stawów trwające ponad 6 tygodni, kwalifikuje się jako przewlekłe, a do jego charakterystycznych objawów zalicza się:
• Nieustający ból w czasie ruchów, ból szczególnie nasilający się w godzinach nocnych, a zatem w czasie spoczynku
• Upośledzenie funkcji stawu, zaobserwować możemy gdy, po wstaniu z łóżka sztywność trwa dłużej niż godzinę (tzw. poranna sztywność stawów)
• Obrzęknięcie tkanek miękkich powstających z nacierzenia zapalnego błony maziowej, więzadeł, torebki, pochewek i innych struktur tworzących staw, częstokroć z towarzyszącym wysiękiem w stawie
• Nadmierne ucieplenie i zaczerwienienie będące wynikiem przekrwienia tkanek (w przewlekłych zapaleniach rzadziej wyrażone)

Wtedy należy niezwłocznie udać się do specjalisty, ponieważ bardzo ważne jest ustalenie cech zapalnych, które wykazać mogą badani krwi takie jak: przyśpieszenie szybkości opadania krwinek (OB), ustalenie czy nie mamy dużego stężenia białka C-reaktywnego (C-reactive protein – CRP), czy choćby niedokrwistości wynikającej z niedoboru żelaza.

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest przewlekłą chorobą całego organizmu, z cyklem zaostrzeń i remisji (ustąpieniem ostrych objawów). Rozwijającą się u jednej na sto osób i dotyka 3 razy częściej kobiet niż mężczyzn, u których obserwuje się znacznie łagodniejszy przebieg tej choroby. Reumatoidalne zapalenie stawów dotyczy wielu stawów w całym organizmie powodując zniszczenia chrząstek, więzadeł, kości, ścięgien, a w konsekwencji do stałej deformacji stawu. RZS najczęściej dotyka drobne stawy nadgarstków i rąk, stawy szyjne, łokciowe, ramienne, szczękowe w biodrach, stopie czy kostkach. Pierwszym objawem jaki możemy zaobserwować jest to ból pojawiający się w jednym lub kilku stawach palców u rąk, przy poruszaniu nadgarstkiem, albo widoczne zgrubienie stawu. Możemy też rankiem odczuwać sztywność w stawach, która ustępuje po pół godzinie lub dopiero po upływie kilku godzin. W początkowej fazie choroby mogą pojawić się ogólne dolegliwości takie jak nocne poty, szybkie męczenie się, brak apetytu, utrata masy ciała, niewysoka gorączka i ogólnie złe samopoczucie.

Uogólniona choroba zwyrodnieniowa stawów cechuje się zajęciem trzech lub większej ilości stawów. Występuje przeważnie u osób starszych, a początek odczuwalnych dolegliwości przypada na 6 lub 7 dekadę życia. Do najczęściej dotkniętych tą chorobą stawów zaliczamy:

• Kończyny górne (stawy podstawne kciuka i międzypaliczkowe)
• Kończyny dolne ( stawy biodrowe, kolanowe)

Z dotknięciem stawów obwodowych kończyn, często współwystępują zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. To właśnie w tych okolicach zajętych stawów chorzy uskarżają się na ból podczas poruszania, ustępujący w spoczynku oraz ograniczenie poruszania. W badaniu fizykalnym stwierdza się u chorego najczęściej poszerzenie zarysu stawu z obrzękiem, trzeszczenia oraz ograniczony zakres ruchu. Lekarz ustala rozpoznanie choroby w oparciu o opis objawów oraz zdjęcie radiologiczne, na którym widoczne są zmiany. Do typowych nieprawidłowości zalicza się: torbiele zwyrodnieniowe, zwężenie szpary stawowej, zagęszczenie kości położonej bezpośrednio pod chrząstką i wyrośla kostne (osteofity). Uogólniona choroba zwyrodnieniowa rozwija się powoli, z wielomiesięcznymi lub wieloletnimi okresami stabilizacji. Odpowiednio wcześnie rozpoznana i leczona z pewnością pomoże nam uniknąć niesprawności.

Aby zapobiec nieodwracalnym przykrym skutkom uszkodzenia stawów warto stawiać na profilaktykę. Jak? Poza wspomnianymi wcześniej ćwiczeniami i badaniami podstawą będzie dieta która uzupełni wspomniane wcześniej elementy i pozwoli w pełni zadbać o kondycję stawów. Dobrze ukierunkowana dieta pomoże uniknąć zwiększaniu się masy ciała co ma niebagatelny wpływ na obciążenie kości czy stawów. Faktem jest iż z wiekiem chrząstka stawowa się zużywa, ale zapewniając jej odpowiednie składniki proces ten możemy spowolnić podtrzymując swój komfort i jakość życia na odpowiednim, wysokim poziomie.

Stawiając na dietę musimy wybierać składniki, które pozwolą nam wzmocnić, ochronić czy poprawić sprężystość stawów. Aby tak się stało wybierajmy produkty bogate w:

• Witamina C, E, cynk i selen
Wybierajmy składniki bogate w antyoksydanty (zwalczające wolne rodniki odpowiadające za uszkadzanie i starzenie komórek) – liderem walki z nimi będą produkty bogate w witaminę C oraz E (zalecane produkty – Czarna porzeczka, cytryna, szpinak, brokuły, papryka, orzech kokosowy, maliny, jarmuż, migdały słodkie, ser żółty, cielęcina gotowana czy pieczywo pełnoziarniste)

• Kwas Omega-3
Pomogą nam zwalczyć stany zapalne (zalecane produkty – tłuste ryby morskie jak m.in. makrela, łosoś czy śledzie)

• Glukozamina i chondroityna
Składnik ten wpłynie na wzmocnienie jak i poprawę jakości i sprężystości stawów (zalecane produkty – produkty rybne, mięsne, zupy czy galaretki).